Jak pomagać ofiarom wojny w Ukrainie dokonując korzystnych odliczeń podatkowych – VAT 0% przekazanie towarów i usług

Generalną zasadą jest konieczność opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów lub usług odpowiednią stawką VAT. Rozporządzenie Ministra Finansów wprowadziło wyjątek dla przekazania darowizn za pośrednictwem odpowiednich organizacji, które mogą korzystać z 0% stawki VAT.

Warunki dla zastosowania preferencji

Darowizna musi być przekazana na rzecz:

– Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;

– podmiotu leczniczego;

– jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że darowizna na rzecz fundacji lub stowarzyszenia nie skorzysta z preferencji ☹.

Dodatkowo konieczne jest zawarcie pisemnej umowy darowizny, z której będzie wnikało, że darowane towary lub usługi będą związane z pomocą poszkodowanym w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę, przy czym na stronie www.gov.pl dopuszczono zawarcie umowy w postaci elektronicznego oświadczenia woli lub jako skany odręcznie podpisanej przez darczyńcę umowy, przesłanej mailem do podmiotu, na rzecz którego wykonywane są nieodpłatne świadczenia z odesłaniem skanu podpisanego przez przedstawiciela tego podmiotu.

https://www.gov.pl/web/finanse/pomoc-na-rzecz-ofiar-konfliktu-w-ukrainie-bez-vat 

Jak długo obowiązywać będą przepisy?

Preferencyjna stawka VAT 0% będzie mogła być stosowana do 30 czerwca 2022 r. – Ministerstwo Finansów nie wyklucza jej przedłużenia

Zasadą jest, że VAT można odliczyć tylko od towarów i usług nabytych w celu wykorzystania do prowadzonej działalności opodatkowanej, np. spółka świadcząca usługi informatyczne nabyła komputer w celu udostępnienia pracownikowi do wykonywania prac informatycznych. W tym wypadku spółka mogła odliczyć VAT, a przekazanie takiego komputera na warunkach wskazanych powyżej będzie korzystało z możliwości opodatkowania nieodpłatnego przekazania zerową stawką VAT.

Jeśli jednak ta sama spółka kupiła środki higieniczne celem przekazania ich jako darowizny, czyli nie kupiła ich w celu wykorzystania do świadczenia usług opodatkowanych, to ani nie odliczy od tego nabycia VAT, ani też nie będzie musiała go naliczać przy nieodpłatnym przekazaniu.

Co wobec tego liczy się w przypadku darowizn i VAT?

Zamiar

Niestety przepisy ustawy o VAT nie są proste. Rozważmy więc cztery przypadku, kiedy VAT od darowanych później towarów można odliczyć, kiedy nie, kiedy zastosujemy stawkę 0%, a kiedy nie.

• Spółka nabywa towary na cele prowadzonej przez siebie działalności, następnie zmienia zdanie i przekazuje je jako darowiznę na cele pomocy ofiarom działań wojennych w Ukrainie. Darowiznę przekazała Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

W tym wypadku Spółka odliczy VAT od nabycia (o ile faktycznie towary były związane z jej działalnością), a przy przekazaniu naliczy 0% VAT, co oznacza, że przy darowiźnie „zaoszczędzi na VAT”.

• Spółka nabywa towary na cele prowadzonej przez siebie działalności, następnie zmienia zdanie i przekazuje je jako darowiznę na cele pomocy ofiarom działań wojennych w Ukrainie. Darowiznę przekazała bezpośrednio ukraińskiej rodzinie uciekającej przed wojną.

W tym wypadku Spółka odliczy VAT od nabycia, a przy przekazaniu naliczy normalną przewidzianą dla tego towaru stawkę VAT (np. 23%), ponieważ darowizna nie jest przekazana uprawnionemu podmiotowi, tylko osobom fizycznym. Oznacza to, że Spółka „nie zaoszczędzi na VAT”.

• Spółka nabywa towary od razu z zamiarem przekazania ich jako darowizny na cele pomocy ofiarom działań wojennych w Ukrainie.

W tym wypadku Spółka nie odliczy VAT od nabycia, ponieważ towary nie są zakupione w zamiarem wykorzystania na cele prowadzonej działalności opodatkowanej. Jednocześnie nie musi naliczać VAT przy przekazaniu. Oznacza to, że Spółka „nie zaoszczędzi na VAT”. Nie ma znaczenia, czy przekaże darowiznę podmiotowi uprawnionemu, czy bezpośrednio np. ukraińskiej rodzinie – niemniej może mieć to znaczenie w kontekście możliwości ujęcia darowizny w kosztach podatkowych.

• Spółka nabywa towary z zamiarem wykorzystania ich do prowadzonej działalności gospodarczej, niemniej zamiar ten jest iluzoryczny, spółka zajmuje się świadczeniem usług krawieckich, a zakupiła środki higieny osobistej takie jak pieluchy, podpaski, antyperspiranty. Darowiznę przekazała Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w celu pomocy ofiarom wojny w Ukrainie.

W tym wypadku spółka nie odliczy VAT, ponieważ mimo zamiaru wykorzystania towarów do celów prowadzonej działalności opodatkowanej ich księgowy wskazał, że jest to zamiar iluzoryczny.
W normalnych warunkach nie jest możliwe wykorzystanie pieluch w działalności krawieckiej. W tym wypadku spółka nie odliczy VAT, ale przy przekazaniu darowizny nie powinna też musieć go naliczać. Darowiznę ujmie w kosztach podatkowych ze względu na to, że przekazała ją Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.